Nhà văn Di Li trong chuyến du lịch tại Hàn Quốc trong dịp Tết 2018.
Tết cổ truyền chị cũng đi du lịch, vậy chị đã du ngoạn đến những vùng đất, quốc gia nào vào dịp Tết, có chuyến đi nào… chị đáng quên nhất không?
Nhà văn Di Li: Trong nước thì tôi từng ăn Tết ở Hội An, Sapa. Nếu như Tết ở Hà Nội rất vắng vẻ vào ngày 30 và mùng 1 rồi đông dần lên nhưng nhàm chán vào những ngày sau thì không khí cộng đồng, không khí lễ hội ở Hội An và Sapa rất náo nức. Người ta có thể thưởng thức thiên nhiên của núi rừng và biển cả tinh khôi trong những ngày đầu năm mới hay tham gia vào các hoạt động mua sắm náo nhiệt trên đường phố. Còn ở nước ngoài thì tôi đã ăn Tết bên Myanmar, Đài Loan, Malaysia, Hàn Quốc…
Như chị nói đã từng du lịch đến Hàn Quốc – quốc gia có Tết cổ truyền như Việt Nam. Chị có thấy không khí Tết của Hàn Quốc và Việt Nam có điểm tương đồng và khác nhau?
Nhà văn Di Li: Cảm nhận của tôi là Tết Việt và Tết Hàn Quốc giống và có khác nhau. Đấy là những ngày trước Tết, vé tàu xe bị cháy khiến tôi lo thắt ruột sợ sẽ không có cách nào đi được từ Seoul đến Busan theo đúng lịch trình, trong khi vé hàng không chiều về của tôi là bay từ Busan. Cuối cùng tôi cũng kiếm được một chiếc vé xe buýt đi Gyeongju rồi ở lại đó mấy ngày. Trên đường đi, tôi chứng kiến một cảnh giống hệt Việt Nam là các ngả đường dẫn ra ngoại thành đều tắc nghẽn vì dân nhập cư đều trở về quê hương ăn Tết, cả số lượng khổng lồ các sinh viên cũng vậy. Tuy nhiên điều tôi đặc biệt ấn tượng là chiều 30 Tết, trên những con đường Gyeongju vắng vẻ tràn ngập nắng vàng vẫn có những cặp đôi trẻ đi tản bộ một cách nhàn tản chứ không có vẻ gì là sốt ruột. Và ở khu vực trung tâm thì thậm chí đến 5 giờ chiều vẫn có những bà mẹ dẫn con gái đi chụp hình trong bộ Hanbok, rồi cả những anh con trai dẫn mẹ đi chơi chụp ảnh, và các gia đình ra thả diều. Dường như chẳng ai phải húc đầu vào dọn dẹp và cơm nước cúng giao thừa như ở mình. Mọi người sung sướng chào đón năm mới bằng cách phấn khởi đi chơi. Và đúng đêm 30, đúng khoảnh khắc của giao thừa thì tôi khoác áo xỏ ủng đi ra ngoài trời lây phây tuyết để chui vào một quán ăn mà người ta đang bán Tobokki và chả cá bốc khói nghi ngút.
Đi du lịch vào dịp Tết dường như đã trở thành thói quen và niềm ưa thích của chị. Còn lúc không“bay nhảy” được ngày Tết chị có thấy khó chịu? Tết phải ở nhà chắc chị cũng bận rộn?
Nhà văn Di Li: Không phải năm nào tôi cũng đi chơi Tết ở nơi khác, phần lớn thời gian là tôi ở nhà đấy chứ. Tôi thích trải nghiệm văn hoá khác lạ từ các vùng miền. Ngày trước, tôi đi vào những ngày Tết vì muốn rũ bỏ một số gánh nặng trong dịp này. Như là việc có khi Tết mình phải đi thăm và đón tiếp những người chưa chắc mình đã thích. Chuyến đi sẽ giúp ta tránh được những điều không mong muốn đó. Tôi vẫn muốn được tận hưởng không khí Tết cổ truyền của đất nước. Tôi thích những nét truyền thống của dân tộc trong bữa cơm tất niên, đón giao thừa, làm mâm cơm cúng ngày Mùng 1, đi thăm bố mẹ, họ hàng... Khi đó, tôi vừa được ăn Tết ở nhà vừa có trải nghiệm ăn Tết ở vùng miền khác.
Tết ở nhà cũng không bận rộn gì mấy bởi nhà ít người, tôi cũng không chuẩn bị gì quá nhiều. Như ngày thường thôi. Thường ngày nhà lúc nào cũng gọn gàng sạch sẽ, có hoa tươi chăng quanh nhà thì ngày Tết cũng vậy. Ngày thường tôi cũng hay tích món ăn ngon trong tủ thì Tết cũng không khác gì. Có chăng là Tết bận tiếp khách nhiều hơn thôi.
Văn hóa truyền thống người Việt, Tết là ngày vui sum họp, quây quần và để mọi người thể hiện đạo lý “Mồng một Tết cha/ Mồng hai Tết mẹ/ Mồng ba Tết thầy”. Chị đi du lịch dịp Tết nhiều như thế có khi nào bị bố mẹ, người thân trách móc hay chưa? Chị làm gì để cân đối được giữa đạo hiếu và đam mê để du lịch trong ngày Tết?
Nhà văn Di Li: Tôi thường đi vào mùng 3 Tết. Năm nào cũng đi xuyên Tết thì đúng là có vấn đề thật. Nhưng tôi vẫn thăm cha mẹ vào ngày mùng Một rồi thực hiện đầy đủ các thủ tục cúng bái rồi mới đi chơi nên tôi nghĩ không có vấn đề gì. Còn cha mẹ nào mà giữ rịt con cái cả một cái Tết thì cũng thực là… ác quá. Thêm nữa có những người sống xa quê hương, xa cha mẹ nên cả năm mới có dịp gặp cha mẹ vài lần chứ như tôi gặp suốt rồi thì có khi cha mẹ nhìn thấy mình phát chán lên ấy. (cười)
Kế hoạch du lịch Tết khác với những ngày thường thế nào, chị có thể chia sẻ bí quyết để chuyến du lịch ngày Tết vui, khỏe và có ích?
Nhà văn Di Li: Du lịch Tết đương nhiên đắt đỏ hơn vì nhiều người đi. Tây họ cũng hay đi du lịch vào Giáng sinh mà. Giá phòng, dịch vụ và vé máy bay tăng vọt nên điều đương nhiên cần chuẩn bị là tài chính. Thêm nữa cũng phải đảm bảo an ninh cho nhà cửa vì Tết mà đi vắng suốt là dễ có trộm vô nhà lắm. Và cũng tùy sở thích mà ngày Tết người ta sẽ đến những nước nhiệt đới hay những quốc gia thậm chí còn rét hơn mình, như vậy cần phải chuẩn bị việc thích nghi với khí hậu mới.
Tuy nhiên điều quan trọng nhất là đi du lịch Tết là cũng để đón Tết nữa, nên nếu mình đi một mình hay đi cùng người lạ trong một nhóm khách của công ty tour thì cũng thành như đi du lịch bình thường. Nên nhất là có bạn thân và các thành viên gia đình đi cùng. Có tết tôi đón giao thừa ở Gyeongju cũng mở rượu vang, ăn bánh đậu đỏ và xem Táo quân qua màn hình máy tính cùng các bạn và con gái. Vui lắm. Đến độ khách sạn người ta còn chụp lại ảnh cuộc đón giao thừa của chúng tôi để dành cho việc quảng cáo.
Thường thì Tết Việt, trăm công việc không tên đổ dồn lên người phụ nữ. Chị có thấy đây là sự “bất công”? Có phải chị chọn cách đi du lịch là để “né” cơn ác mộng bởi nhiều việc phải làm vào ngày Tết?
Nhà văn Di Li: Tôi không bị phụ thuộc bởi những công việc Tết nên cũng không có tư tưởng trốn tránh chi cả. Tuy nhiên những người phụ nữ xung quanh tôi thì nhiều việc thật, thấy ai cũng bấn cả lên. Nếu họ thích thế thì tốt chứ, chuẩn bị Tết cũng có niềm vui của nó mà. Còn nếu thấy khổ quá thì thôi, đời không được bao nhiêu mà phải chịu khổ vào đúng cái ngày vui nhất trong năm ấy cho khổ đời đi. Nhiều chị em cũng đã làm theo tôi rồi, Tết buông cả đấy để đi du xuân. Nên tôi nghĩ lựa chọn nào là do người phụ nữ cảm thấy. Họ thấy cách nào hạnh phúc thì họ làm thôi.
Trân trọng cảm ơn nhà văn Di Li về cuộc “đối thoại” nhân dịp Tết Nhâm Dần 2022!
Di Li tên thật là Nguyễn Diệu Linh, sinh năm 1978 tại Hà Nội. Chị tốt nghiệp Cử nhân tiếng Đức và tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, Thạc sĩ Quản lý giáo dục Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Hiện nay Di Li là giảng viên tiếng Anh trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội, là nhà văn – dịch giả.
Chị đã có nhiều đầu sách được bạn đọc yêu thích như: Trại hoa đỏ, Cocktail thị thành, Câu lạc bộ số 7, San hô đỏ, Nhật ký mùa hạ, Chuyện làng văn…Đến nay, Di Li đã giành được một số giải thưởng: Giải Ba cuộc thi Truyện ngắn Quân đội với truyện ngắn Cocktail và Giải Ba cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký do Bộ Công an phối hợp cùng Hội nhà văn tổ chức với tiểu thuyết Trại hoa Đỏ
